czwartek, 31 grudnia 2015

Szczęśliwego Nowego Roku!!!

Spełnijmy puchary do dna
I życzmy sobie nawzajem
Szczęśliwych lat!
Niech myśl powstanie swobodna
I światło błyśnie nad krajem!
Bogu w opiekę oddajem
Przyszłości kwiat.

(A. Asnyk, Na Nowy Rok, frag.)

WSZYSTKIEGO DOBREGO W NOWYM 2016 ROKU!


środa, 30 grudnia 2015

Orszak Trzech Króli 2016



Już za dokładnie tydzień (6 stycznia) po raz czwarty przez Rabkę przejdzie orszak Trzech Króli, upamiętniający opisaną w Ewangelii według Świętego Mateusza wizytę mędrców (magów) ze Wschodu (nazywanych potem na podstawie interpretacji Psalmu 72 królami), przedstawicieli świata pogan, którzy wędrując ze swoich krajów (wymienia się tu Persję, Indie, Arabię czy Chiny) za niezwykłą gwiazdą przybyli do Betlejem, by oddać hołd małemu Jezusowi.

Gdy zaś Jezus narodził się w Betlejem w Judei za panowania króla Heroda, oto Mędrcy ze Wschodu przybyli do Jerozolimy i pytali: «Gdzie jest nowo narodzony król żydowski? Ujrzeliśmy bowiem jego gwiazdę na Wschodzie i przybyliśmy oddać mu pokłon». (...) A oto gwiazda, którą widzieli na Wschodzie, szła przed nimi, aż przyszła i zatrzymała się nad miejscem, gdzie było Dziecię. Gdy ujrzeli gwiazdę, bardzo się uradowali. Weszli do domu i zobaczyli Dziecię z Matką Jego, Maryją; upadli na twarz i oddali Mu pokłon. I otworzywszy swe skarby, ofiarowali Mu dary: złoto, kadzidło i mirrę. (Mt 2, 1-2; 9-11)

Jak widać w biblijnej relacji nie została podana liczba dostojnych gości. Ustalono ją na podstawie przyniesionych darów. Na chrześcijańskich malowidłach w starożytnych katakumbach przedstawiano od dwóch do nawet dwunastu magów. Imiona Kacper (Gaspar), Melchior i Baltazar zostały nadane później. Nawiązuje do nich tradycja wypisywania pierwszych liter (K+M+B) poświęconą kredą na drzwiach domostw. Z kolei wariant C+M+B nie odnosi się do magów, ale do formuły Christus Mansionem Benedicat (Chrystus błogosławi domowi) lub - za św. Augustynem - Christus Multorum Benefactor (Chrystus dobroczyńcą wielu). Magowie są bohaterami apokryfów i legend; pojawiają się w kolędach, pastorałkach i jasełkach.



Rabczański orszak poprzedzi Msza odprawiona o 12 w kościele św. Teresy. Następnie uczestnicy przejdą w procesji do Amfiteatru, gdzie rozpocznie się wspólne kolędowanie. Potem widzowie obejrzą jasełka z żywą szopką. Śpiewaniu i występom towarzyszyć będą członkowie Stowarzyszenia Miłośników Kultury Ludowej oraz zespołu Majeranki. Na uczestników czekają specjalnie przygotowane korony, flagi i śpiewniki, a także pamiątkowe naklejki. Powstała także aplikacja do wspólnego kolędowania - informacje jak ją pobrać dostępne są tutaj






wtorek, 29 grudnia 2015

Sylwester i Nowy Rok - jak to było...

Strzelające korki, huk petard, noworoczne życzenia i zabawa do rana... Sylwester, Nowy Rok i szaleństwo nocy przed nami. Jak wygląda historia tych świąt
?

Geneza zabawy sylwestrowej wywodzona jest ze średniowiecznej legendy o laterańskim smoku. W 999 roku zaniepokojeni ludzie oczekiwali końca świata, spodziewając się uwolnienia przez papieża Sylwestra II niszczycielskiego smoka, którego sześć wieków wcześniej pokonał jego poprzednik i imiennik. Gdy ostatniego dnia grudnia wybiła północ, a z nastaniem roku 1000 świat nie uległ zagładzie wszyscy wybiegli na ulice, by świętować i bawić się przy dźwiękach muzyki i winie. Sylwester udzielił błogosławieństwa miastu i światu - urbi et orbi. Ostatni dzień starego roku nazywany jest Sylwestrem na cześć tego papieża lub jego poprzednika, którego liturgiczne wspomnienie.

Tradycja witania nowego roku jest starsza. Pierwsi świętowali mieszkańcy Mezopotamii. Egipcjanie bawili się aż miesiąc, w porze wylewów Nilu. Celtowie wiązali swoje świętowanie z końcem lata i kultem zmarłych. Aztekowie - z nastaniem wiosny. Bawili się również Rzymianie czczący boga wrót i początku Janusa; to od jego imienia wzięła się łacińska nazwa stycznia - januarius). W Średniowieczu Nowy Rok świętowano początkowo 25 marca - w święto Zwiastowania Pańskiego. Rzymski Nowy Rok również początkowo przypadał w marcu, jednak za rządów Juliusza Cezara przesunięto go na 1 stycznia; termin ten - jako relikt pogaństwa- zniósł w VI wieku sobór w Tours. Obchody w styczniu ustanowił ponownie wraz ze swoją reformą kalendarza papież Grzegorz XIII. Także w Średniowieczu pojawił się zwyczaj obdarowywania się prezentami z okazji Nowego Roku - w VII wieku robili to mieszkańcy Flandrii i Niderlandów.

Nowoczesne obchody nocy sylwestrowej i witania Nowego Roku, z wielkimi balami i kosztownymi toastami rozpoczęto w XIX wieku. Najhuczniej bawiła się arystokracja i ziemiaństwo. Wcześniej skromniej świętowano już w XVII i XVIII stuleciu. Na ziemiach polskich Nowy Rok witano na wiele sposobów. Urządzano kuligi, składano sobie życzenia, wysyłano podarki, ubierano zwierzęta (m.in. konie) w kolorowe "stroje", strzelano z batów, wróżono i robiono noworoczne psikusy, w czym przodowały dzieci.

Również w dziewiętnastym stuleciu pojawiło się wyobrażenie Nowego Roku jako niemowlęcia, któremu ustępuje miejsca Stary Rok, brodaty starzec, poprzednie noworoczne dziecko. Przedstawienie takie popularne było na kartach i biletach z życzeniami.

Z Nowym Rokiem wiązał się też przesąd, że wszystko co się podczas niego wydarzy powtórzy się w ciągu kolejnych dwunastu miesięcy - jak głosiło porzekadło "Jaki Nowy Rok, taki cały rok". Dlatego wystrzegano się wykonywania nieprzyjemnych czynności.

poniedziałek, 28 grudnia 2015

Powitanie 2016 roku w Amfiteatrze

Jak co roku organizowana jest miejska zabawa sylwestrowa - zgromadzeni w Amfiteatrze mieszkańcy i turyści hucznie żegnają stary rok oraz witają nowy. Tegoroczną imprezę poprowadzą aktorzy Grażyna Hojdus i Marian Bodziony. Start o godzinie 23 - w programie liczne atrakcje, w tym konkursy i losowanie nagród. O północy tradycyjnie pokaz fajerwerków. Wcześniej życzenia złoży burmistrz miasta Ewa Przybyło. Nie zabraknie dobrej muzyki. Przy okazji warto zaapelować o bezpieczeństwo podczas zabawy - ostrożność przy korzystaniu ze sztucznych ogni czy alkoholu.



środa, 23 grudnia 2015

Wesołych Świąt!

Niebo ziemi, niebu ziemia
Wszyscy wszystkim ślą życzenia
A gdy wszyscy usną wreszcie
Noc igliwia zapach niesie.

(Krzysztof Dzikowski Jest taki dzień)



SERDECZE ŻYCZENIA ZDROWYCH I SPOKOJNYCH ŚWIĄT NARODZENIA PAŃSKIEGO!

Hej kolęda!

Już niebawem w domach, na ulicach i w kościołach zabrzmią pieśni opowiadające o narodzinach Syna Bożego w Betlejem. Kolędy to jedna z najważniejszych i najstarszych tradycji bożonarodzeniowych. Jej korzenie znajdują się w Średniowieczu (XIII wiek), a za pierwszego twórcę uchodzi św. Franciszek z Asyżu. Sama nazwa nawiązuje do łacińskiego słowa calendae oraz tradycji śpiewania pieśni i składania życzeń pierwszego dnia miesiąca w antycznym Rzymie.



Pierwszy polski utwór tego typu pochodzi z wieku XV - jest nią Zdrow bądź, krolu anjelski (zapisana w kazaniu spowiednika królowej Jadwigi Jana Szczekny w 1424 roku; odkryta została przez wybitnego uczonego Aleksandra Brucknera w XIX wieku)  - było to tłumaczenie kolędy czeskiej lub napisanej po łacinie; większość polskich kolęd doby Średniowiecza i Odrodzenia było takimi właśnie przekładami.



Na popularności kolędy zaczęły zyskiwać w siedemnastym i osiemnastym stuleciu. Pisali je tacy twórcy jak jezuicki kaznodzieja ks. Piotr Skarga (przypisywano mu autorstwo pieśni W żłobie leży) czy poeta Franciszek Karpiński (autor kolędy Bóg się rodzi). XIX wiek z kolei czas zbierania kolęd i pastorałek ludowych przez badaczy - etnografów. W 1843 roku ukazał się zbiór ks. Michała Mioduszewskiego Pastorałki i kolędy z melodiami czyli piosnki wesołe ludu w czasie świąt Bożego Narodzenia po domach śpiewane. Również w XIX wieku - w 1816 roku - powstał "międzynarodowy kolędowy hit", Stille Nacht autorstwa ks. Josepha Mohra i Franza Xavera Grubera, czyli Cicha noc, pierwszy raz wykonana w Wigilię 1818 roku w Oberndorfie. 



Kolędy powstają nadal, odnoszą się zarówno do współczesnej rzeczywistości, jak i tradycji oraz biblijnych i apokryficznych przekazów o Narodzeniu Pańskim. Niech nie zabraknie ich w trakcie tegorocznych spotkań świątecznych.