sobota, 24 listopada 2012

Historia Rabki Zdrój

Pierwsza historyczna wzmianka o dzisiejszej Rabce-Zdroju pojawia się w źródłach historycznych w połowie XIII wieku. Wspomina o niej jeden z dokumentów Bolesława Wstydliwego, w którym potwierdzono prawo własności Cystersów do tych ziem. Już ten najstarszy dokument wspomina o istniejących w okolicach Rabki warzelniach soli.
W połowie XIV wieku Cystersi utracili większość swych podhalańskich posiadłości, w tym również Rabkę. Kolejna źródłowa wzmianka o wsi pojawia się w 1364 roku i mówi o tym, że król Kazimierz Wielki nadał przywilej lokacji Rabki na prawie magdeburskim niejakiemu Mikołajowi z Uścia.

Od XV wieku Rabka była w posiadaniu rodu Ligęzów, a następnie – Jordanów herbu Trąby z Zakliczyna. Przedstawiciel tego znanego rodu, kasztelan krakowski Wawrzyniec Spytek Jordan, w 1557 roku ufundował pierwszą parafię w Rabce.

Pokłady soli w Rabce


Pod koniec XVI wieku zainteresowano się również na nowo występującymi w okolicy pokładami soli. Zawiązano nawet towarzystwo gwarków, które zajmowało się jej poszukiwaniem i wydobyciem. Dopiero późniejsze badania wykazały, że występujące tu solanki nie mają żadnego związku z pokładami soli.

Rabka wielokrotnie zmieniała swych właścicieli. Po Jordanach władali nią m.in. Zebrzydowscy, Komorowscy oraz Wielopolscy. W okresie zaborów znalazła się pod panowaniem Austriaków, który szybko wprowadzili tu nowe porządki. Jednym z pierwszych posunięć władz zaborczych było zasypanie źródeł tutejszej solanki.

Julian Zubrzycki tworzy w Rabce uzdrowisko


Ważnym wydarzeniem dla późniejszych losów Rabki, a zwłaszcza działającego tu obecnie uzdrowiska, było zakupienie tej miejscowości w połowie XIX wieku przez rodzinę Zubrzyckich. Za właściwego twórcę uzdrowiska uznaje się Juliana Zubrzyckiego, który w 1860 roku otrzymał od władz zgodę na utworzenie uzdrowiska.

Wkrótce przystąpiono do oczyszczania zasypanych wcześniej źródeł oraz budowy pierwszych urządzeń mających służyć kuracjuszom. Już w 1864 roku oficjalnie otwarte zostało w Rabce uzdrowisko. Na jego rozwój duży wpływ miało otwarcie linii kolejowej między Chabówką a Krakowem, dzięki czemu do Rabki napływało coraz więcej kuracjuszy.

W 1887 roku oddano tu do użytku Zakład Leczenia Dzieci Skrofulicznych. Był to pierwszy tego typu zakład na ziemiach polskich, a trzeci w Europie. On też zapoczątkował rozwój Rabki jako uzdrowiska dziecięcego.

Od 1885 roku Rabka stała się własnością rodu Kadenów. Za ich czasów uzdrowisko szybko się rozwijało, szczyt popularności osiągając w okresie międzywojennym. Rozwój ten został wprawdzie zakłócony przez wybuch II wojny światowej, jednak uzdrowisko w okresie powojennym bardzo szybko powróciło do dobrej formy.

Rabka Zdrój miała w swojej historii okresy lepsze i gorsze. Do dziś  znana jest z leczenia dzieci, choć działalność uzdrowiskowa nie jest już jedynym filarem Rabki. Równie ważna jest tu turystyka, która pomyślnie się rozwija.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz